Momenten als deze

Het is half één s’nachts. Met mijn benen over elkaar gekruist zit ik achterover geleund op een beige fauteuil. Het vuur in de open haard staat op het punt om uit te doven. Sinds twee weken leef ik in de bergen. Vanmiddag heeft het zelfs nog gesneeuwd. Een prachtig moment om alleen te zijn met mijn gedachtes. Hier op hoogte voelt alles ver weg. Bergen maken een mens klein. Terwijl ik hier over het leven mijmer, luister ik naar een album van Matthew Halsall uit 2020. ‘Salute to the Sun’ heet het. Een absolute aanrader voor momenten als deze. Momenten van rust en reflectie. Het zijn het soort momenten die een stad moeilijk toelaten. Alles is gehaast, iedereen is iemand, en van alles wordt er van je verwacht of verwacht je van jezelf. Toch zijn momenten als deze noodzakelijk, althans voor mij. Om even weer klein te worden, even niemand te zijn. Misschien heb ik deze momenten wel nodig om juist helemaal mezelf te zijn.

Tijd voor jezelf lijkt al jaren steeds meer een schaarste te worden. Zeker als je een gezin hebt. Het is een vreemd soort paradox. Er gaat natuurlijk geen dag voorbij dat je niet met jezelf bent. Ieder moment van het leven ervaar je toch echt zelf. Toch zijn er weinig momenten dat je even tot jezelf komt. Dan heb ik het niet over de momenten dat je iets doet, leert of over iets denkt. Ik heb het het over de tijd die je soms moet nemen om jezelf weer te leren kennen. Ikzelf, en ik denk ook veel mensen om mij heen zijn continu bezig zichzelf en alles wat daarbij hoort te ontwikkelen. Eenmaal ontwikkeld nemen we dat vaak aan als een gegeven. Het is onvermijdelijk dat de handelingen die je doet in het dagelijks leven jou doen veranderen als individu. Maar vaak komen de handelingen die je doet voort vanuit een bepaalde rol waarmee je je hebt vereenzelvigd. Het zijn denk ik deze handelingen in het leven die je maken tot de persoon wie je bent en wordt. Of dat nu in de privé, professionele, emotionele of spirituele sfeer is.

De definitie die we aan onszelf geven (of vaker nog door anderen aan ons gegeven wordt) lijkt steeds meer de rol te zijn die we in het leven aannemen. Is dat dan wat ons maakt tot wie we zijn en willen zijn in het leven? Dat kan de rol van een vader of een zoon zijn. Dat van een CEO, werknemer of partner van een ander. Misschien heb je jezelf wel tot activist benoemd. De verschillende rollen bieden de basis waarop wij ons leven bouwen.

De rollen die we aannemen staan altijd in relatie tot een ander. Maar wat is de rol die je aanneemt ten opzichte van jezelf? Vaak is dat nauw verbonden met het verhaal of narratief dat je voor jezelf bedacht hebt. En vaak is dat ook weer een narratief dat in relatie staat tot anderen. Zoals het verzorgen van brood op de plank voor je gezin. Of het zorgen voor je ouders. Of vanuit plichtsbesef de perfecte werknemer zijn voor het bedrijf waar je werkt. Misschien ben je wel een idealist die de wereld wilt verbeteren. Als je dat allemaal terzijde schuift, wat blijft er dan nog over? Als je puur met jezelf bent, iemand die even niet in relatie hoeft te staan tot de ander. Wie ben je dan in alle eerlijkheid? En wat brengt het je om dat te weten?

Het antwoord op die vraag is iets wat je zelf al dan niet moet beantwoorden. Ik weet dat het dagelijkse leven dit nauwelijks toe laat. Ons leven staat bijna altijd in relatie tot anderen. Voor mij zijn momenten als deze belangrijk om stil bij te staan. Om mezelf weer opnieuw te leren kennen, zodat ik juist dan weer er volledig voor anderen kan zijn.

Het vuur is inmiddels gedoofd.